Leefwerk - Een stad op de planken
Het Schouwburgteam stuurde in het kader van 100 jaar Schouwburg Kortrijk een open call uit naar kunstenaarscollectieven: hoe het Schouwburgplein tot leven laten komen? Hoe kunnen we ons gebouw en onze werking meer openstellen? Hoe de inwoners van Kortrijk betrekken?
LEEFWERK kwam als winnaar uit de bus. Samen met alle inwoners van Kortrijk willen ze een DIY-schouwburg maken op het Schouwburgplein.
Maandag 23 augustus 2021 streken Niels Coppens en Roman Lutherbacher van Leefwerk alvast neer op ons Schouwburgplein. Met de hulp van verschillende vrijwilligers en vooral vzw Ak’tractie beginnen ze er aan de basis. Maar liefst acht weken lang (tot 17/10/2021) palmen ze het Schouwburgplein in.
Schouwburgmedewerker Dries Van Robaeys polste in mei '21 bij LEEFWERK naar hun opzet, motivatie, verwachtingen, manier van werken.
Op dat moment waren Niels Coppens en Roman Lutherbach in Athene een gelijkaardig project aan het opzetten.
LEEFWERK gaat het Schouwburgplein bezetten van half augustus tot en met half oktober. Wat gaan jullie allemaal doen?
Niels Coppens: “We bouwen negen lage podia op het Schouwburgplein. Ieder podium weerspiegelt een functie van een schouwburg: een foyer, een communicatiedienst, een tribune enzovoort. Het wordt een ministad op de planken. Maar wat er precies op die podia zal plaatsvinden, kunnen we je niet zeggen. Daarvoor werken we samen met de inwoners van Kortrijk, toevallige voorbijgangers en het Schouwburgteam.”
Roman Luterbacher: “We kunnen wel van alles plannen en uittekenen, maar veel hangt van de deelname van de inwoners af. Je kunt het resultaat niet plannen… (denkt even na) Tijdens zulke projecten gebeurt er altijd iets magisch. Plots komen mensen naar ons toe, gewoon omdat er iets gebeurt. Sommigen zullen actief deelnemen, anderen zullen gewoon observeren.”
Niels: “Het belangrijkste is eigenlijk ook niet het resultaat, het kunstwerk of dat het evenement zal ‘werken’. In onze samenleving streven we altijd een return on investment na. Maar in dit project is het proces prioritair: we bouwen met dit project aan onze persoon, attitude én de samenleving. Het echte resultaat zal zijn dat mensen veranderd zijn. Je kunt dat niet in cijfers uitdrukken.”
Roman: “Het proces is het kunstwerk.”
Wat verwachten jullie van de inwoners van Kortrijk? Hoe kunnen zij aan het proces deelnemen?
Roman: “Het is niet goed om verwachtingen te hebben. Ik hoop dat ze nieuwsgierig zijn. Of je het nu leuk vindt of niet, wees nieuwsgierig naar wat er gebeurt.”
Niels: “Nieuwsgierigheid verbindt. Onze buren in Athene bijvoorbeeld: zij begrepen ons project eerst niet zo goed. Maar ze waren wel nieuwsgierig en zijn ondertussen goede vrienden geworden. We gaan mensen aanspreken en vragen of ze tijd hebben. Heb je interesse? Dan gaan we samen praten. Echt praten, niet via een formulier op een of andere website. Wat we soms vergeten in deze wereld: wij kunnen met elkaar spreken, hè. Iedereen heeft ‘geen tijd’. Wel: wij maken tijd voor iedere ontmoeting.”
‘Nieuwsgierigheid verbindt’
Roman: “Veel mensen zullen ook een programma verwachten: wat is er te zien? Maar wij hebben geen programma. Wij zullen er tussen half augustus en half oktober iedere dag zijn. Kom langs! Wees nieuwsgierig en neem het heft in handen. Of kom gewoon eens piepen.”
Niels: “‘Voor iedereen, door iedereen’: dat is het motto. Iedereen is verantwoordelijk voor wat er al dan niet gebeurt.”
Hoe willen jullie die nieuwsgierigheid bij de inwoners van Kortrijk aanwakkeren?
Niels: “Nieuwsgierigheid begint als er iets atypisch is. Daarom hebben we wel een bouwplan. We maken podia. Wel: onze negen podia op het Schouwburgplein zijn atypisch.”
Roman: “De podia zijn dan ook een startpunt. Iedereen kan op het podium staan. Het volledige concept zal naast nieuwsgierigheid ook verwarring opwekken, denk ik. Mijn favoriete plekje op het Schouwburgplein wordt vast en zeker de opgebouwde tribune. Je kijkt er uit over de verschillende podia. Je ziet veel gebeuren, mensen die dingen doen, en je zult je afvragen: zijn dat nu acteurs of niet?”
Niels: “We zetten letterlijk het leven op de planken.”
Hoe zien jullie de samenwerking met het Schouwburgteam?
Roman: “We hopen dat we hen in ons verhaal kunnen betrekken. Zij zijn de specialisten: van het onderhoudsteam en de technici tot de directeur. Jullie zijn een soort familie die er samen voor zorgt dat ‘de machine’ draait. We hopen jullie als team mee te nemen in ons verhaal.”
Niels: “Dit project kadert in jullie jubileumjaar: 100 jaar Schouwburg. We zijn ervan onder de indruk dat jullie ons toelaten om dit te doen. Het toont aan dat jullie ervoor openstaan om je werkwijze onder de loep te nemen en ‘theater’ van een andere kant te bekijken.”
Roman: “Het Schouwburgplein zal tijdelijk een try-out of een andere versie van een schouwburg, een theater, tonen. Wie weet verandert het jullie Schouwburgteam of jullie manier van werken wel?
"Wat we soms vergeten: wij kunnen met elkaar praten, hè. Iedereen heeft ‘geen tijd’. Wel: wij maken tijd voor iedere ontmoeting"
(Niels Coppens)
"We hebben geen programma. Wij zullen er gewoon iedere dag zijn. Kom langs! Wees nieuwsgierig en neem het heft in handen"
(Roman Luterbacher)